Τα ξακουστά σε όλη την Κύπρο αρκατένα κουλούρια, κατασκευάστηκαν για πρώτη φορά στο Όμοδος γύρω στα 1880. Η τέχνη του αρκάτη, δηλαδή του μυστικού του κουλουριού, ήρθε στο Όμοδος από την Σμύρνη από την Σμυρνιά Χατζηστασού που όταν ήλθε στην Κύπρο γνωρίστηκε με τον Ομοδίτη Χατζηνικολή, παντρεύτηκαν και εγκαταστάθηκαν στο Όμοδος. Έτσι έμαθε και στις άλλες γυναίκες του χωριού πως να φτιάχνουν τα αρκατένα.

Για την κατασκευή του αρκάτη χρησιμοποιούνται αλεσμένα ρεβίθια και ζιζίμπρι. Κατά την διάρκεια της νύκτας τον «ανατζηνούν» συνέχεια (δηλαδή τον ανακατεύουν συνέχεια) και εδώ βρίσκεται και το μυστικό του αρκατένου για να πετύχει. Σε περίπτωση που δεν θα πετύχει ο αρκάτης τότε τα κουλούρια πετρώνουν, δεν φουσκώνουν και δεν είναι φρούγια.

Τα υλικά που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή των κουλουριών αυτών είναι αρκάτης, αλεύρι και διάφορες μυρωδιές όπως μαστίχι, μέχλεπι, μοσχοκάρυδο, ροδόσταγμα κ.α. Με την κατασκευή των κουλουριών γίνεται και η ετοιμασία του φούρνου, δηλαδή το πύρωμα. Όταν ψηθούν μέσα στον φούρνο, παραμένουν για ακόμα αρκετές ώρες για να γίνουν σκληρά. Δηλαδή μπορούμε να έχουμε μαλακό και σκληρό κουλούρι. Γίνεται επίσης η πανισίδα που είναι είδος στρογγυλού ψωμιού και προσφέρεται στην εκκλησία στις γιορτές και στα μνημόσυνα. Άλλο είδος αρκατένου είναι η μιζάνα ή «μαλακτή» όπως λέγεται, που είναι στενομάκρουλλη και αποτελείται από 5-7 κομμάτια, τα παξιμάδια και γίνεται και αυτή μαλακή και ξερή.

Στα παλιά χρόνια τα κουλούρια και τα παξιμάδια προσφέρονταν στις επισκέψεις, στα βαπτίσια και στους γάμους αντί γλυκού και λουκουμιού που προσφέρονται σήμερα. Πολλές φορές προσφέρονταν μαζί με χαλούμι και κρέας.

Σήμερα οι γιορτάρηδες εξακολουθούν να παίρνουν τις πανισίδες σαν δώρο στην εκκλησία, ενώ τα κουλούρια και τα παξιμάδια χρησιμοποιούνται συνήθως στα προγεύματα.

Τώρα στο Όμοδος παρασκευάζονται από 3 μεγάλους φούρνους για εμπορικούς σκοπούς.
© 2011 Omodos Traditional Products
Αρχική Παραγωγή Προϊόντα Επικοινωνία